Hàm ý được nhắc đến trong ngữ văn, nhưng nhiều người vẫn khó hiểu với cách nói này. Mời bạn cùng Là Gì Thế tìm hiểu hàm ý là gì trong chia sẻ sau.
Hàm ý là gì trong văn nghị luận
Khái niệm hàm ý
Văn nghị luận thường có nhắc đến nhiều nghĩa, nhưng nổi bật nhất vẫn là hai nghĩa nghĩa đen và nghĩa bóng. Hầu như trong cách viết hay dùng từ nào cũng nhắc đến hai nghĩa này.
- Nghĩa đen: được biết đến với tên gọi rất hay là nghĩa tường minh. Nó được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu. Nói đúng hơn là được thông báo bằng chính từ ngữ của câu.
Được gọi là hiển ngôn trong câu. Nghĩa tường minh không cần phải suy diễn, đọc sao hiểu vậy nên nó rất dễ nhận ra. Dường như nó hiển nhiên qua cả câu văn.
- Nghĩa bóng: ta còn gọi đây chính là hàm ý. Nó không được thông báo diễn đạt trực tiếp trong câu, nhưng người đọc có thể suy diễn ra và tự hiểu. Hàm ý còn được biết đến với tên gọi là hàm ẩn hay hàm ngôn.
Với nhiều mục đích khách nhau, hàm ý được sử dụng với ý từ chối, mời mọc, đề nghị kín đáo, rủ rê … Hoặc đi xâu hơn là những ý tứ thiếu thiện trí trong câu nói.
Trong câu, nếu ngoài nghĩa tường minh còn có hàm ý thì hàm ý mới là ý chính được nói đến trong câu.
Ví dụ cụ thể về nghĩa tường minh và hàm ý
- Đất lành chim đậu
Nghĩa tường minh: đất tươi tốt chim sẽ ghé thăm
Hàm ý : Nơi nào có điều kiện tốt đẹp thì con người mới định cư sinh sống, tập trung đông đú
- Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
Nghĩa tường minh: Mực thì đen, còn đèn thì sáng
Hàm ý : gần người xấu sẽ xấu, gần người tốt sẽ tốt
- Một con người đau cả tàu bỏ cỏ
Nghĩa tường minh: đàn ngựa không ăn cỏ chỉ vì một con bị đau
Hàm ý : tinh thần đoàn kết một lòng
==>> Xem thêm Ẩn dụ là gì? Hoán dụ là gì? Có tất cả mấy loại ẩn dụ?
Mỗi câu, mỗi đoạn đều có một hàm ý riêng. Cần đọc kỹ để hiểu rõ hàm ý là gì trong câu được nói đến. Chúc bạn thành công trong môn học ngữ văn.
