Tia x là gì – Lịch sử và những ứng dụng trong y tế hiện đại

Ngành y tế ngày một phát triển đi lên, các máy móc và những công nghệ phát triển tối tân ra đời. Trong đó, tia X quang nổi bật nhất. Nhưng tia x là gì?

Hãy cùng Là Gì Thế tìm hiểu nhé

Tia X là gì? Định nghĩa về tia X

Tia X là một dạng của sóng điện từ vật lý, nó còn được biết đến với tên gọi là tia Röntgen hay X-quang. Nó nằm trong dãy tần số khoảng 30 Petahertz tới 30 Exahertz và bước sóng khoảng từ 0,01 tới gần 10 nanômét.

Tia X có Bước sóng ngắn hơn với bước sóng của tia tử ngoại. Nhưng lại dài hơn tia gamma và năng lượng từ 120 eV đến 120 keV.

Nguồn phát sinh nguyên thủy ra tia X

Đèn tia X

  • Việc chế tạo ra đèn phát tia X  để tạo ra tia X nhân tạo được phát hiện từ nhà khoa học Wilhelm Röntgen.
  • Các điện tử sẽ đạt gia tốc có tốc độ cao khi ở trong ống chân không. Sau đó, nó bị hãm đột ngột khi khi đập vào anode sẽ phát xạ luồng ánh sáng có năng lượng cao. Đó chính là nguyên ý hoạt động của đèn Röntgen hay còn gọi là nguyên lý “Bức xạ khi bị hãm”. Hay dùng từ “bức xạ hãm” theo tiếng Đức là “Bremsstrahlung”

Tia X trong thiên nhiên

  • Trong thiên nhiên, sự có mặt các hạt tích điện năng lượng cao và tia gamma trong sinh quyển được hình thành từ sự phân rã phóng xạ của các đồng vị phóng xạ trong đất đá. Chính sự tương tác này của chúng với vật chất xung quanh phát sinh ra tia X theo 2 cơ chế chính chủ yếu.
  • Dải năng lượng từ tia gamma đến tia X xuất hiện do bức xạ hãm các hạt tích điện, phát ra photon
  • Tia X cũng được phát ra từ các vụ sét đánh tạo ra vùng plasma nhiệt độ cao, nhưng liều lượng này không đáng kể.
  • Các tia X thứ cấp chủ yếu được tạo ra từ những hạt photon của tia gamma và tia X năng lượng cao được tán xạ từ hiệu ứng Compton.

phát xạ tia X

Tia X trong vũ trụ

Dựa vào nguyên lý bức xạ của vật đen tuyệt đối thiên thể có nhiệt độ cực cao tạo ra tia X. Từ đó các nhà khoa học có thể đo được nhiệt độ các vì sao.

Úng dụng tia X trong y tế

Tia X được phát triển để sử dụng cho chụp hình y tế, nó có thể chẩn đoán cấu trúc xương. Đó là tại khoa X-Quang tại nhiều bệnh viện. Tại sao vậy? Khoa này sẽ sử dụng nhiều kĩ thuật khác nhau để chẩn đoán bệnh thông qua hình ảnh nhờ vào tia X.

Sử dụng tia X không chỉ xác định bệnh lý về xương mà còn có thể giúp ích tìm ra các bệnh về phần mềm. Cụ thể là có thể phát hiện các bệnh về phổi khi xem phim chụp. Phát hiện ra tắc ruột , tràn dịch khi chụp X quang.

Kỹ thuật soi trực tiếp “thời gian thực” sử dụng máy chiếu huỳnh quang. Lúc này tia X để thăm khám được thành mạch máu hay phát hiện độ cản quang các tạng rỗng nội tạng.

Máy soi X quang còn giúp định vị các thương tổn tiềm ẩn và dự đoán có thể chữa trị được không. Đó là những can thiệp về y tế hệ thống động mạch mà tia X có thể hỗ trợ được.

tia-X

Hiện nay, xạ trị tia X có năng lượng mạnh còn tác dụng để điều tri bệnh ung thư nữa.

Hiệu quả và tác hại của tia x là gì chắc bạn đã tường tận. Trong y học, tia x đóng một vai trò quan trọng cho nhiều người. Thế nhưng, cũng cần lưu ý là tia X cũng gây hại cho những phụ nữ sắp sinh con.

==>> Xem thêm Bạn có biết sự khác biệt giữa pin AAA và pin AA là gì ?

Thế nên, nếu bạn đang có ý định có con thì không nên tiến hành chụp X quang nhé!

Post Comment